Sociale basis
De uitdaging om onze inwoners passende ondersteuning te bieden én collectieve maatschappelijke voorzieningen te behouden is groot. Wij willen met de middelen die daarvoor beschikbaar zijn de sociale basis optimaal versterken om de transformatie een stap verder te brengen. Samen met onze partners in het voorliggend veld en de professionele zorgaanbieders willen we aan de slag om de sociale basis op orde te krijgen en te versterken. Alleen dan kunnen we onze kwetsbare inwoners voldoende en kwalitatief goede ondersteuning bieden.
Om dit op een zorgvuldige wijze te doen, overweegt het college de Inkoopstrategie Wmo/Participatie te herzien. Dit betekent dat de nieuwe inkoopstrategie op zijn vroegst past in 2025 van start gaat. Landelijke ontwikkelingen, zoals Hervormingsagenda en wellicht Toekomstscenario zullen een enorme impact hebben op de jeugdhulpketen. De financiële gevolgen hiervan voor onze gemeente zijn nog niet duidelijk. Ook de Inkoop Jeugd en bijbehorende strategie is vertraagd.
De discussie met het Rijk over het compenseren van gemeentelijke tekorten op het terrein van Jeugd en Wmo loopt ook in 2024 door. Het beheersen van onze Wmo-kosten is complex. Dat komt onder meer door het in 2019 in de Wmo geïmplementeerde abonnementstarief. Ook de toenemende vergrijzing, waarbij het streven is om (oudere) inwoners zo lang mogelijk thuis te laten wonen met ambulante ondersteuning, speelt hierbij een belangrijke rol.
Een positieve ontwikkeling is dat het aantal uitkeringen nog steeds dalende is. Op dit moment is er sprake van spanning op de arbeidsmarkt waardoor in bijna alle sectoren personeelstekorten zijn. Wie kan en wil werken is aan het werk. We zien dat veel van onze inwoners die een bijstandsuitkering ontvangen helaas niet profiteren van de ruime arbeidsmarkt. Deze inwoners hebben een grote afstand tot de arbeidsmarkt, vaak door een combinatie van verschillende problemen.
Ondanks de coronacrisis en vervolgens de stijgende energiekosten merken wij nog niet dat er een toenemend beroep wordt gedaan op armoedevoorzieningen of schulddienstverlening.
De taakstelling van het Rijk om statushouders te huisvesten, is in 2023 bijna verdubbeld ten opzichte van 2022. Dit legt druk op de uitvoeringscapaciteit. We moeten meer uitkeringen verstrekken en voor meer statushouders de regie voeren op inburgering en participatie. Wij verwachten dat de taakstelling in 2024 hoger is dan de taakstelling 2023. Door deze verhoogde taakstelling wordt het steeds lastiger om tijdig voldoende woningen te vinden voor statushouders. Hieraan wordt, samen met de woningcorporatie, hard gewerkt. Ook wordt gekeken naar alternatieve oplossingen.
Ook worden er in onze gemeente in 2024 in gemeentelijke en particuliere opvang Oekraïense ontheemden opgevangen. Hiermee voldoet de gemeente aan de verhoogde taakstelling van 1 juli 2023.
Aanjager cultuur
Eén van de speerpunten van het coalitieakkoord 2022-2026 is het ondersteunen van nieuwe culturele initiatieven door het aanstellen van een aanjager voor cultuur. Hiernaast is in het coalitieakkoord opgenomen dat we culturele ambities in ANNO III-verband willen steunen. Om hieraan uitvoering te kunnen geven, willen we vernieuwende initiatieven met een aanjagende en verbindende functie in samenhang met de cultuur ambassade onderzoeken.
Onderzoek verhoging bijdrage aan dorpsbelangen
We onderzoeken op dit moment de mogelijkheden om de bijdrage aan dorpsbelangen te verhogen. Hierdoor worden de dorpen meer in de gelegenheid zijn om eigen activiteiten en initiatieven te ondersteunen. Daarmee wordt de leefbaarheid in de dorpen vergroot en blijven ook de kleinere dorpen een aantrekkelijke woonplek.
Inzet op overheids- en inwonersparticipatie
We willen graag inzetten op inwoners- en overheidsparticipatie. Dit doen we door eerst een beeld te vormen van wat voor gemeente we willen zijn om uiteindelijk toe te werken naar de (verplichte) verordening op dit vlak.
We stellen een startnotitie op waarna de gemeenteraad een keuze kan maken over het gewenste ambitieniveau met hierin onder andere aandacht voor hoe de raad en het college zich hier in richting de samenleving wil gaan verhouden.
De kosten hangen af van het gewenste ambitieniveau. Deze komen in de startnotitie in beeld, zowel voor wat betreft middelen als formatie.