In deze Kadernota is eveneens een aantal ontwikkelingen meegenomen ten aanzien van het bestaand beleid. Deze ontwikkelingen worden hieronder kort toegelicht.
Een deel van de ontwikkelingen is conform de spelregels ten laste van de behoedzaamheidsbuffer gebracht. Een klein deel is ten laste van het saldo gebracht.
Overigens zijn op dit moment nog niet alle ontwikkelingen in bestaand beleid bekend. Deze zullen het kader van de opstelling van de begroting 2024-2027 in beeld gebracht worden.
Effect CAO ontwikkeling Wmo maatwerkvoorzieningen
In de met de zorgaanbieders afgesloten overeenkomsten is vastgelegd dat jaarlijks indexering van de tarieven plaatsvindt als CAO-ontwikkelingen daartoe aanleiding geven. De CAO 2022-2023 geeft aanleiding de tarieven per 1-1-2023 te indexeren. Wij hebben op 6 december 2022 besloten om de tarieven van de Wmo te verhogen met 5,29%. Bij het opstellen van de begroting 2023 is rekening gehouden met stijgende prijzen als gevolg van de indexatie van tarieven. Hierbij is rekening gehouden met het voorlopige OVA-percentage voor 2023 van 3,72%. Het definitieve percentage zoals in december 2022 is vastgesteld leidt tot een nadelige ontwikkeling van € 125.000. We dekken deze kosten uit de behoedzaamheidsbuffer.
Indexering budgetten Participatie en uitvoering WSW
In verband met indexering stijgen de kosten van participatievoorzieningen en de uitvoering van de Wet sociale werkvoorziening in 2023 fors en dit werkt door in 2024. Op grond van de hiervoor afgesloten dienstverleningsovereenkomst (DVO) met Caparis moeten we deze hogere kosten betalen, waardoor we onze re-integratiedienstverlening aan onze inwoners op peil kunnen houden. Dit leidt tot een wijziging van de begroting 2023 en een aanpassing van het meerjarenperspectief 2024-2027. We dekken deze kosten uit de behoedzaamheidsbuffer die in de begroting 2023 en verder is opgenomen. De benodigde extra middelen bedragen € 380.000.
Ontwikkelingen begroting 2024-2027 van de Werkmaatschappij
De begroting van de Werkmaatschappij voor de jaren 2024-2027 is inmiddels vastgesteld. De financiële gevolgen ten bedrage van € 2.037.000 hiervan worden nu onder aanvaard beleid meegenomen in deze Kadernota. We lichten hieronder nog even kort de belangrijkste wijzigingen toe.
Loonontwikkeling
De belangrijkste wijziging van de begroting 2024-2027 betreft de actualisering van de personeelskosten, waarbij rekening is gehouden met de afgesloten CAO voor 2023, de actualisering van de formatie op basis van eerdere besluitvorming en een inschatting van de ontwikkeling van de nieuwe CAO voor 2024. Voor deze laatste ontwikkeling gaan we voorlopig uit van 2,5% conform de vastgestelde uitgangspunten. Het financieel effect van de actualisering van de personeelskosten bedraagt € 3.510.000 voor de begroting van de Werkmaatschappij. Dit is een verhoging van net iets meer dan 10% hetgeen passend is in de doorvertaling van de CAO 2023, het uitgangspunt voor de verwachte ontwikkeling voor 2024 en overige actualiseringen. Voor onze gemeente een financieel effect van € 1.763.000.
Budget voor inhuur bij ziekte
Budget voor inhuur bij ziekte en de prijsontwikkelingen ICT zijn volgens de uitgangspunten vertaald in de begroting 2024-2027. Voor de begroting van de Werkmaatschappij heeft dit een effect van € 305.000. Voor onze gemeente een financieel effect van € 152.000.
Prijsontwikkelingen ICT
Daarnaast zijn de kosten voor onze ICT-infrastructuur verhoogd op basis van de verwachte prijsstijgingen bij onze ICT-leveranciers. Hiervoor is een bedrag van € 236.000 in de begroting van de Werkmaatschappij meegenomen. Voor onze gemeente een financieel effect van € 118.000.
Overige prijsontwikkelingen
Voor wat betreft de overige posten in de begroting van de werkmaatschappij hebben mede op basis van de analyse van de jaarrekening 2022 beperkte wijzigingen plaatsgevonden. Voor onze gemeente een financieel effect van € 4.000.
Organisatieplan Ruimte begroting
Om het cluster Ruimte meer toekomstbestendig te maken is een aantal organisatorische aanpassingen nodig. Hiervoor zijn diverse aanleidingen, waaronder de veranderende rol van de overheid, vertaald in de Omgevingswet, de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (WKB), bestuurlijke ambities en het versterken van de strategische kwaliteit.
De vertaling van het organisatieplan betekent voor de gemeente Achtkarspelen een structurele financiële uitzetting van de bijdrage van € 391.000. Voor de gemeente Tytsjerksteradiel betekent dit daarentegen een lagere gemeentelijke bijdrage van € 179.000. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de hogere inbreng van fte door Tytsjerksteradiel bij de samenvoeging van de beleidsonderdelen Ruimte in 2019, die met dit organisatieplan grotendeels wordt geharmoniseerd. In 2023 zijn hier reeds bij beide gemeenten begrotingswijzigingen voor doorgevoerd en maakt het inmiddels ook onderdeel uit van de begroting 2024-2027 van de Werkmaatschappij.
Actualisering personeelskosten TD begroting 2024-2027
De personeelskosten voor bestuur, directie en beheer van onze gemeente zijn geactualiseerd op basis van ondermeer de CAO ontwikkelingen. Het financieel effect hiervan is € 413.000.
Bibliotheekwerk
De bibliotheek wordt geconfronteerd met een aanzienlijke stijging van de personeels- en energielasten. Dit heeft een nadelig effect van € 238.000 voor 2024. Omdat naar verwachting met ingang van 2025 extra middelen beschikbaar komen voor herstel van het bibliotheekstelsel wordt de compensatie voor bibliotheekwerk alleen voor 2024 (en 2023) meegenomen en ten laste gebracht van de behoedzaamheidsbuffer.
Stichting Regiomarketing Toerisme
Sinds 2014 subsidiëren wij de stichting Regiomarketing Toerisme (RMT) samen met de gemeenten Noardeast-Fryslân, Achtkarspelen en Dantumadiel. De stichting RMT geeft al enige jaren aan dat de subsidie niet toereikend is. Dat speelt met ingang van 2023 en verdere jaren nog meer omdat er vanwege de aanwijzing als DAEB en vanwege de regiodeal een professionaliseringsslag nodig is met o.a. inhuur van externe deskundigen.
Daarnaast is de subsidie sinds de start in 2014 niet verhoogd en zijn de lonen en andere kosten wel gestegen. Wij voorzien hiermee dat de stichting RMT voor de komende jaren met een hogere subsidieaanvraag komt. We weten nog niet precies om welk bedrag het zal gaan, omdat de termijn voor het indienen van de subsidieaanvraag op 1 oktober a.s. is gesteld.
Indicatief gaan we uit van een verhoging van € 7.500 voor 2024. Daarnaast is ons voorstel om in afstemming met de overige deelnemende gemeenten er vanaf 2024 voor te kiezen om de bijdrage jaarlijks te verhogen voor loon- en prijsstijgingen. dit percentage wordt jaarlijks bij de uitgangspunten voor onze begroting vastgesteld.
Veiligheidsregio
De Veiligheidsregio heeft bij de ontwerpbegroting van 2024 aangegeven een extra bijdrage te vragen in verband met de loon- en prijsontwikkelingen. Dit is nu meegenomen ten laste van de behoedzaamheidsbuffer.
Daarnaast zijn er nog een aantal beleidsontwikkelingen. Deze zijn meegenomen ten laste van het begrotingssaldo.
Jobinder
Op basis van de begroting 2024 van de GR Mobiliteitsbureau NO Fryslân nemen we een nadeel als gevolg van loon- en prijsontwikkelingen mee van € 313.000 ten laste van de behoedzaamheidsbuffer.
Marrekrite
De Marrekrite heeft bij de ontwerpbegroting van 2024 aangegeven een extra bijdrage te vragen in verband met de loon- en prijsontwikkelingen. Dit is nu meegenomen ten laste van de behoedzaamheidsbuffer.
FUMO
De FUMO heeft bij de ontwerpbegroting van 2024 aangegeven een extra bijdrage te vragen in verband met de loon- en prijsontwikkelingen. Dit is nu meegenomen ten laste van de behoedzaamheidsbuffer.
Daarnaast zijn er nog een aantal beleidsontwikkelingen. Deze zijn meegenomen ten laste van het begrotingssaldo.
Jaarschijf GVVP 2024
Het bestaande gemeentelijk verkeer- en vervoerplan (GVVP) is verlopen. Op dit moment wordt gewerkt aan het opstellen van een nieuw gemeentelijk mobiliteitsplan. Ter overbrugging is voor 2023 een verlengde jaarschijf van dezelfde omvang als de voorgaande jaren gereserveerd. Daarmee kan waar nodig worden geanticipeerd op noodzakelijke en/of gewenste aanpassingen/initiatieven vanuit de samenleving en voorgenomen verkeersmaatregelen. Voor 2024 speelt dit ook.
Ter overbrugging reserveren we een verlengde jaarschijf GVVP 2024 voor het treffen van noodzakelijke en gewenste verkeersmaatregelen. In 2024 (Q1) zal een nieuw mobiliteitsplan zijn vastgesteld met daaraan gekoppeld uitvoeringsprogramma.
De middelen vanuit deze jaarschijf worden ook benut als 50% co-financiering voor de specifieke uitkering Regeling stimulering verkeersveiligheidsmaatregelen 2022-2023 waar de gemeente een bedrag van € 245.000 heeft toegekend gekregen. De inzet van elke gemeentelijke euro voor verkeersmaatregelen wordt daarmee door het Rijk verdubbeld.
De kapitaalslasten voor de nieuwe GVVP jaarschijf van € 75.000 bedragen € 4.000 en komen het jaar na uitvoering vanaf 2025 ten laste van het begrotingsresultaat.
Meerjarige subsidieverlening Sociale Basis
De raad heeft in de vergadering van 15 december 2022 besloten om subsidie te verlenen aan de partners in het voorliggende veld voor de jaren 2024, 2025 en 2026 die op grond van de subsidieregeling sociale basis is aangevraagd, maar nog niet is verleend. Voor het jaar 2024 betekent dit meerkosten van € 392.000, voor het jaar 2025 € 433.000 en vanaf 2026 structureel € 451.000. De meerkosten komen in de betreffende jaren ten laste van het begrotingssaldo.
In deze Kadernota onder punt 06.01 is een voorstel voor een derde herstelactie betreffende voor de partijen die voor 2023 een eenmalige subsidieaanvraag hebben gedaan in het kader van de subsidieregeling Versterken Sociale Basis en waarmee de gemeente een langdurige subsidierelatie heeft.
Aanpassing licentiekosten gladheidsbestrijding
Op basis van het beeld uit de jaarrekening 2021 en 2022 blijken de kosten voor jaarlijkse licenties voor weerbeelden en het ict gladheid meldsysteem voor wegen en op de strooi auto's jaarlijks ongeveer € 16.000 te kosten. Het budget is structureel € 10.000 te laag begroot en dient te worden bijgesteld. Dit heeft een nadelig effect van € 10.000 ten nadele van het begrotingssaldo in de meerjarenbegroting 2024-2027.
Verhoging contributie VFG
Tijdens de ALV van de VFG is een voorstel voor contributieverhoging van de VFG geagendeerd van € 0,50 naar € 0,62 per inwoner. Om de continuïteit van de vereniging op korte termijn niet in gevaar te laten komen en ook in 2024 op een goede en adequate wijze invulling te kunnen geven aan het huidige takenpakket acht de VFG een dergelijke contributieverhoging noodzakelijk. Het VFG-bestuur heeft het voornemen om de komende periode met de gemeenten in gesprek te gaan over wat nu precies de gewenste rol en taak van de vereniging is voor de komende jaren, en welke financiering daarbij passend is.
De contributiestijging bedraag voor de gemeente € 0,12 per inwoner. In totaal bedraagt de uitzetting daarmee voor onze gemeente € 4.000. Hiervan komt de helft ten laste van de behoedzaamheidbuffer (loon- en prijsontwikkelingen) en de helft ten laste van begrotingssaldo (overige ontwikkelingen).
Indexering budgetten openbaar groen
De loonkosten voor het laten uitvoeren van de noodzakelijke onderhoudswerkzaamheden stijgen meer dan de standaard – indexatie. De netto meerkosten (4,6 % - 2,5 %) bedragen hiervan € 28.000.
Ofspraken wâl - en kadebehear Fryslân
Doel fan ‘Toedeling beheer en onderhoud oevers Friese vaarwegen’ is dúdlikheid te jaan oer wa der yn de basis ferantwurdlik is foar de oanbelangjende wâlen lâns de farwegen en fersnippering fan dizze ferantwurdlikens foar te kommen.
Op dit stuit is it yn guon gefallen net dúdlik wa’t ferantwurdlik is foar it behear en ûnderhâld fan de wâlen en mei namme fan de walkonstrukjes by in beskoeide wâl. Ek wa’t der stiet foar ferfanging fan dizze konstrukjes is meastentiids net dúdlik. Dizze situaasje fan wâlen lâns farwegen lied faak ta diskusje en gedoch tusken oerheden mar ek tusken oerheden en partikulieren. Dizze diskusjes wurd mei de tadieling fan ‘Oevers vaarwegen’ foarkommen.
It tadielen fan it behear en ûnderhâld fan wâlen lâns farwegen is in taak fan Provinsjale Steaten (PS).
Hjirfoar komt der in saneamd "Oeverfonds'. It ‘Oeverfonds’ sil op basis fan de Wetterwet folle wurde moatte troch de algemiene demokrasy (provinsje en gemeenten). De bydrage foar ús is dan berekkene op jierliks rom € 12.000. Dit sil dan foarearst meinaam wurde yn de begrutting fan 2024.
Kwaliteitsmedewerker handhaving
Om te voldoen aan onze wettelijke (beleids)taak op het gebied van handhaving is bij de begrotingswijzigingen van juni 2023 besloten om financiële ruimte te creëren voor een kwaliteitsmedewerker Handhaving. Hiervoor is voor onze gemeente 0,25 fte gevraagd. De kosten hiervan bedragen € 23.000 en worden ten laste van het begrotingssaldo gebracht.
MFC Tytsjerk
Op 16 september 2021 heeft de raad besloten tot de realisatie van het MFC Tytsjerk. In de afgelopen periode is het plan verder uitgewerkt tot een technisch ontwerp en is het aanbesteed. De raad heeft op 25 mei 2023 ingestemd met het benodigde extra budget en de daaruit voortvloeiende extra kapitaallasten als gevolg van ondermeer de forse prijsstijgingen
De extra uitzetting van de kapitaallasten van € 48.000 nemen we mee in de begroting vanaf 2025.
Verhoging contributie VNG
In de ALV van de VNG zijn de gemeenten akkoord gegaan met de verhoging van de contributie voor 2024 en eveneens met de verhoging van de gelden voor de Gezamenlijke Gemeentelijke Uitvoering (GGU).
De contributiestijging van € 3.300 ten opzichte van 2023 nemen we nu mee onder bestaand beleid ten laste van de behoedzaamheidsbuffer.
De verhoging van de GGU begroting 2024 inclusief ophoging van het Fonds GGU in verband met de aanpak van een aantal maatschappelijke en organisatorische vraagstukken, die voor alle gemeenten gelijk zijn ten bedrage van € 15.000 nemen we eveneens mee onder bestaand beleid ten laste van het begrotingssaldo.
De gezamenlijke vraagstukken die vanuit de GGU gelden worden betaald betreffen ondermeer de ontwikkelagenda gezond leven Gezond en Actief Leven Akkoord (IZA/GALA), programma’s fysieke leefomgeving, inkoop en aanbesteden en arbeidsmarktkrapte.
Resumé
In onderstaande tabel zijn bovenstaande ontwikkelingen in bestaand beleid met effect op behoedzaamheidsbuffer en begrotingssaldo opgenomen.
|
Ontwikkelingen bestaand beleid |
2024 |
2025 |
2026 |
2027 |
|
Bedragen x 1000 |
|
|
|
|
|
ten laste van de behoedzaamheidsbuffer |
|
|
|
|
|
Effect CAO ontwikkeling Wmo maatwerkvoorzieningen |
-125 |
-125 |
-125 |
-125 |
|
Indexering budgetten Participatie en uitvoering WSW |
-380 |
-380 |
-380 |
-380 |
|
Ontwikkelingen begroting 2024-2027 WM8KTD |
-2.037 |
-2.037 |
-2.037 |
-2.037 |
|
Actualisering personeelskosten TD begroting 2024-2027 |
-413 |
-413 |
-413 |
-413 |
|
Bibliotheekwerk |
-238 |
- |
- |
- |
|
Veiligheidsregio (loon en prijsontwikkelingen) |
-161 |
-216 |
-261 |
-289 |
|
Jobinder (loon en prijsontwikkelingen) |
-313 |
-313 |
-313 |
-313 |
|
Marrekrite (loon en prijsontwikkelingen) |
-3 |
-3 |
-4 |
-4 |
|
FUMO (loon en prijsontwikkelingen) |
-41 |
-41 |
-41 |
-41 |
|
GR SW Fryslân |
-2 |
-2 |
-2 |
-2 |
|
Verhoging contributie VFG |
-2 |
-2 |
-2 |
-2 |
|
Verhoging contributie VNG |
-3 |
-3 |
-3 |
-3 |
|
MFC Tytsjerk |
- |
-48 |
-48 |
-48 |
|
Indexering budgetten openbaar groen |
-28 |
-28 |
-28 |
-28 |
|
totaal tlv behoezaamheidsbuffer |
-3.746 |
-3.611 |
-3.657 |
-3.685 |
|
|
|
|
|
|
|
bestaand beleid tlv begrotingssaldo |
|
|
|
|
|
Veiligheidsregio (overig) |
-18 |
-24 |
-30 |
-32 |
|
FUMO (overig) |
-49 |
-49 |
-49 |
-49 |
|
Jaarschijf GWP 2024 |
- |
-4 |
-4 |
-4 |
|
Meerjarige subsidieverlening Sociale Basis |
-392 |
-433 |
-451 |
-451 |
|
Aanpassing licentiekosten gladheidsbestrijding |
-10 |
-10 |
-10 |
-10 |
|
Verhoging contributie VFG (beleid) |
-2 |
-2 |
-2 |
-2 |
|
GGU gelden |
-15 |
-15 |
-15 |
-15 |
|
Kwaliteitsmedewerker handhaving |
-23 |
-23 |
-23 |
-23 |
|
Stichting Regiomarketing Toerisme |
-8 |
-8 |
-8 |
-8 |
|
Ofspraken wâl - en kadebehear Fryslân |
-12 |
-12 |
-12 |
-12 |
|
|
|
|
|
|
|
overig |
|
|
|
|
|
Organisatieplan Ruimte begroting 2024-2027 WM |
179 |
179 |
179 |
179 |
|
totaal bestaand beleid tlv begrotingssaldo |
-350 |
-401 |
-425 |
-427 |
|
|
|
|
|
|
|
Totaal ontwikkelingen bestaand beleid |
-4.096 |
-4.012 |
-4.082 |
-4.112 |
Behoedzaamheidsbuffer
In de begroting 2023-2026 was een behoedzaamheidsbuffer opgenomen. Voor een deel was deze behoedzaamheidsbuffer bedoeld om ontwikkeling in bestaand beleid af te dekken mits deze passen binnen de spelregels van de behoedzaamheidsbuffer.
De ontwikkeling van de behoedzaamheidsbuffer is in onderstaande tabel weergegeven. Deze is nu inclusief de ontwikkelingen van de meicirculaire en de actuele bestedingen tot nu toe.
|
Behoedzaamheidsbuffer |
2024 |
2025 |
2026 |
2027 |
|
Bedragen x 1000 |
|
|
|
|
|
Behoedzaamheidsbuffer begroting 2023-2026 |
3.138 |
3.432 |
2.200 |
2.200 |
|
Extra accres 2023-2027 i.v.m. inflatiecorrectie 2022 |
443 |
443 |
517 |
517 |
|
Restant coronamiddelen (voorlopig) |
- |
- |
- |
- |
|
Ontwikkelingen meicirculaire tbv Behoedzaamheidsbuffer |
2.623 |
2.567 |
1.950 |
3.508 |
|
Tegemoetkoming Energiekosten energie intensief mkb |
n.n.b. |
n.n.b. |
n.n.b. |
n.n.b. |
|
Energie intensieve amateursport |
n.n.b. |
n.n.b. |
n.n.b. |
n.n.b. |
|
|
|
|
|
|
|
Totaal behoedzaamheidsbuffer Kadernota 2024-2027 |
6.204 |
6.442 |
4.667 |
6.225 |
|
Bedragen ten laste van behoedzaamheidsbuffer |
-3.746 |
-3.611 |
-3.657 |
-3.685 |
|
Restant behoedzaamheidsbuffer voor ontw begr 2024-2027 |
2.458 |
2.831 |
1.010 |
2.540 |