8K - Jaarstukken 2022 Achtkarspelen - Jaarstukken 2022

Risico's ten laste van de weerstandscapaciteit

In de programmabegroting hebben wij een aantal risico's beschreven. Hieronder vertellen we per onderwerp in hoeverre het risico zich heeft voorgedaan, wat de invloed is op het weerstandsvermogen en of het risico zich ook ná 2022 zal voordoen.

Onderwerp

Sociaal Domein - Jeugdzorg en Wmo

Risico bewaarheid (J/N)

Nee

Beschrijven optreden risico bij 'J"

-

Onttrokken aan de reserve

-

Gestort in de reserve

-

Continuering risico na 2022 (J/N)

Ja

Zo ja, beschrijf de gevolgen van de continuering van het risico in 2023

De maatwerkvoorzieningen binnen de Jeugdzorg en de Wmo (inclusief Beschermd Wonen) zijn open-einde regelingen. In de afgelopen jaren hebben we steeds meer data en kennis verkregen om de kosten in de Jeugdzorg en de Wmo te voorspellen en te volgen. Deze prognose is ook opgenomen in de meerjarige begroting. Ondanks dat blijft het risico bestaan dat de groei van het aantal cliënten hoger is dan verwacht. Zeker voor de cliënten die hoog-specialistische zorg ontvangen kan een stijging (of een daling) leiden tot een forse financiële bijstelling. In de begroting houden we namelijk rekening met een gemiddeld aantal cliënten die hoog-specialistische zorg ontvangen.


Onderwerp

Stikstofdossier

Risico bewaarheid (J/N)

Nee

Beschrijven optreden risico bij 'J'

-

Onttrokken aan reserve

-

Gestort in reserve

-

Continuering risico na 2022 (J/N)

Ja

Zo ja, beschrijf de gevolgen van de continuering van het risico in 2023

De depositie van stikstof (ammoniak en stikstofoxiden) is schadelijk voor de natuur. Al jaren is sprake van een overschot aan stikstof in Natura-2000-gebieden. Het Rijk en de Provincie hebben de taak er voor te zorgen dat de stikstofdepositie wordt teruggedrongen en de natuur herstelt.

Op 10 juni 2022 is de Startnotitie Nationaal Programma Landelijk Gebied aangeboden aan de Tweede Kamer. In deze Startnotitie zijn richtinggevende emissiereductiedoelen voor stikstof opgenomen. Aan de provincies de taak om deze richtinggevende doelen in 2023 nader uit te werken in gebiedsplannen. In welke vorm dit zal zijn, is nog onzeker.

Daarnaast dient de Raad van State nog in een verscheidenheid aan zaken rond het thema stikstof een uitspraak te doen. Deze uitspraken kunnen van grote invloed zijn op de huidige regelgeving.

Stikstof blijft een issue en kan belemmerend zijn voor nieuwe plannen van zowel derden als van de gemeente zelf. Het is daarnaast uiterst onzeker in hoeverre de huidige stikstofregels standhouden.


Onderwerp

Bouwgrondexploitatie

Risico bewaarheid (J/N)

Nee

Beschrijven optreden risico bij 'J'

-

Onttrokken aan de reserve

-

Gestort in de reserve

-

Continuering risico na 2022 (J/N)

Ja

Zo ja, beschrijf de gevolgen van de continuering van het risico in 2023

Het hebben van een bouwgrondexploitatie brengt financiële risico’s met zich mee. In de paragraaf Grondbeleid worden de financiële risico’s van de bouwgrondexploitatie toegelicht. Door het jaarlijks opstellen van geactualiseerde berekeningen op basis van de meest recente ontwikkelingen kunnen wij de raad tijdig informeren via de reguliere P&C-cyclus.


Onderwerp

Omgevingswet

Risico bewaarheid (J/N)

Nee

Beschrijven optreden risico bij 'J'

-

Onttrokken aan de reserve

-

Gestort in de reserve

-

Continuering risico na 2022 (J/N)

Ja

Zo ja, beschrijf de gevolgen van de continuering van het risico in 2023

De Omgevingswet bundelt en moderniseert de wetten voor de leefomgeving. Hierbij gaat het onder meer om wet- en regelgeving over bouwen, milieu, water, ruimtelijke ordening en natuur. De Omgevingswet staat voor een goed evenwicht tussen het benutten en beschermen van de leefomgeving. Invoering van de Omgevingswet is ondertussen voorzien per 1 januari 2024 en hier wordt dan ook hard aan gewerkt. Het vraagt van de organisatie aanpassingen in o.a. werkprocessen, ICT en dienstverlening. Landelijk zijn hier minimale eisen aan gesteld. De invoering van de Omgevingswet is de grootste stelselwijziging binnen het fysieke domein, waardoor nog niet alle effecten en benodigdheden voor de implementatie zijn te overzien. Zo is de datum van invoering al een paar keer uitgesteld en is het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) nog in ontwikkeling.


Onderwerp

Duurzaamheid

Risico bewaarheid (J/N)

Nee

Beschrijven optreden risico bij 'J'

-

Onttrokken aan de reserve

-

Gestort in de reserve

-

Continuering risico na 2022 (J/N)

Nee

Zo ja, beschrijf de gevolgen van de continuering van het risico in 2023

Op 25 oktober 2022 is de komst van de uitvoeringsmiddelen klimaat- en energiebeleid aangekondigd. Daarin zijn bedragen voor 2023 tot en met 2025 genoemd en is aangegeven dat er een wettelijke regeling zal worden opgesteld voor het uitkeren van de middelen voor 2026 t/m 2030. Hiermee komt het Rijk tegemoet aan eerdere toezeggingen rond de financiële compensatie voor de taken rond klimaat- en energiebeleid zoals die bij de gemeenten zijn neergelegd. Wij kunnen nu structureel werk maken van onze klimaat- en energieambities. In de praktijk zal moeten blijken of de toegezegde middelen toereikend zijn en of er voldoende gekwalificeerde medewerkers te vinden zijn die deze taken kunnen uitvoeren.


Onderwerp

Covid-19 (en BUIG)

Risico bewaarheid (J/N)

Nee

Beschrijven optreden risico bij 'J'

-

Onttrokken aan de reserve

-

Gestort in de reserve

-

Continuering risico na 2022 (J/N)

Ja

Zo ja, beschrijf de gevolgen van de continuering van het risico in 2023

In 2022 hebben zich nog geen investering voorgedaan voor ICT, thuiswerkplekken en andere facilitaire voorzieningen. De focus op thuiswerken blijft echter bestaan en dus is te verwachten dat de investeringen daarvoor op korte termijn in beeld zullen komen.


Onderwerp

Gesubsidieerde instellingen

Risico bewaarheid (J/N)

Nee

Beschrijven optreden risico bij 'J'

-

Onttrokken aan de reserve

-

Gestort in de reserve

-

Continuering risico na 2022 (J/N)

Ja

Zo ja, beschrijf de gevolgen van de continuering van het risico in 2023

Het risico zoals beschreven in de programmabegroting 2022 zal nooit uit te sluiten zijn, omdat in een dynamische omgeving door veranderende omstandigheden en daardoor mogelijk noodzakelijke bijstellingen van beleid (nadelige) financiële gevolgen kunnen optreden voor samenwerkende partners met de gemeente.


Onderwerp

Gemeenschappelijke regelingen (excl. SW Fryslân)

Risico bewaarheid (J/N)

Nee

Beschrijven optreden risico bij 'J'

-

Onttrokken aan de reserve

-

Gestort in de reserve

-

Continuering risico na 2022 (J/N)

Ja

Zo ja, beschrijf de gevolgen van de continuering van het risico in 2023

De gemeente participeert in een aantal gemeenschappelijke regelingen. De grotere regelingen betreffen de Veiligheidsregio, Jobinder en de FUMO. Om er voor te zorgen dat de gemeente zelf de regie blijft voeren wordt er strak toezicht gehouden. Het standpunt van de gemeente wordt zowel ambtelijk (in overlegorganen) als bestuurlijk (in AB-vergaderingen) uitgedragen. De basis voor het toezicht en de risicobeheersing krijgt vorm via de nota verbonden partijen. Deze is onderhanden. Derhalve risico handhaven.


Onderwerp

Gegarandeerde geldleningen

Risico bewaarheid (J/N)

Nee

Beschrijven optreden risico bij 'J'

-

Onttrokken aan de reserve

-

Gestort in de reserve

-

Continuering risico na 2022 (J/N)

Ja

Zo ja, beschrijf de gevolgen van de continuering van het risico in 2023

De gemeente wordt regelmatig geconfronteerd met onverwachte kosten inzake personeel. Voorbeelden hiervan zijn kosten voor ziektevervanging en niet begrote en niet gecompenseerde CAO verhogingen. Waar mogelijk worden extra kosten opgevangen binnen de gemeentelijke begroting. Omdat er altijd een reëel restrisico blijft, wordt het risico gecontinueerd.


Onderwerp

Kosten personeel

Risico bewaarheid (J/N)

Nee

Beschrijven optreden risico bij 'J'

-

Onttrokken aan de reserve

-

Gestort in de reserve

-

Continuering risico na 2022 (J/N)

Ja

Zo ja, beschrijf de gevolgen van de continuering van het risico in 2023

De gemeente wordt regelmatig geconfronteerd met onverwachte kosten inzake personeel. Voorbeelden hiervan zijn kosten voor ziektevervanging en niet begrote en niet gecompenseerde CAO verhogingen. Waar mogelijk worden extra kosten opgevangen binnen de gemeentelijke begroting. Omdat er altijd een reëel restrisico blijft, wordt het risico gecontinueerd.


Onderwerp

Algemene uitkering (herijking gemeentefonds)

Risico bewaarheid (J/N)

Nee

Beschrijven optreden risico bij 'J'

-

Onttrokken aan de reserve

-

Gestort in de reserve

-

Continuering risico na 2022 (J/N)

Ja

Zo ja, beschrijf de gevolgen van de continuering van het risico in 2023

Gemeenten worden onvoldoende gecompenseerd in de Rijksbijdrage voor uitgaven en kostenontwikkeling. De gehanteerde modellen zijn onvoldoende transparant en leiden tot ongewenste (her-) verdeeleffecten. De algemene uitkering als belangrijkste inkomstenbron blijft voor de gemeente derhalve als risico gehandhaafd.


Onderwerp

Ombuigingen

Risico bewaarheid (J/N)

Nee

Beschrijven optreden risico bij 'J'

-

Onttrokken aan de reserve

-

Gestort in de reserve

-

Continuering risico na 2022 (J/N)

Ja

Zo ja, beschrijf de gevolgen van de continuering van het risico in 2023

In de Kadernota 2021 en begroting 2021 zijn vijf ombuigingslijnen beschreven. Deze ombuigingslijnen schetsen te realiseren bezuinigingen en benodigde incidentele investeringen om structurele bezuinigingen mogelijk te maken. Het risico is aanwezig dat de begrote bezuinigingsbedragen niet of niet geheel worden gerealiseerd in het betreffende jaar waarin deze bedragen zijn begroot.

Maatregelenpakket

In de begroting 2021 is een maatregelpakket opgenomen. Ook hiervoor is het risico aanwezig dat de begrote bedragen niet of niet geheel worden gerealiseerd in het betreffende jaar waarin deze bedragen zijn begroot.

Aangezien de realisatie van de ombuigingen nog onderhanden is, blijft het risico gehandhaafd.


Onderwerp

Overige onvoorziene risico's

Risico bewaarheid (J/N)

Nee

Beschrijven optreden risico bij 'J'

-

Onttrokken aan de reserve

-

Gestort in de reserve

-

Continuering risico na 2022 (J/N)

Ja

Zo ja, beschrijf de gevolgen van de continuering van het risico in 2023

Een risicoanalyse blijft een verwachting van wat we denken dat zou kunnen gaan gebeuren op basis van de huidige beschikbare informatie. De kans is dan ook reëel dat zich in een jaar bepaalde gebeurtenissen voordoen, die vooraf niet waren in te schatten. We handhaven dit risico.

Met het oog op de ontwikkelingen t.a.v. de samenwerking, vindt mogelijk opwaartse bijstelling van het risico plaats als onderdeel van de begrotingsbehandeling 2024-2027.