Tytsjerksteradiel - Begroting 2023 Geamendeerde begroting

Specificatie risico's

Onderwerp

Borgstelling geldleningen aan woningbouwcorporaties

Risico

Onze gemeente staat per 1-1-2022 borg voor een bedrag van 93,4 miljoen waarvan 82,1 miljoen betrekking heeft op woningcorporatie WoonFriesland. Het totale bedrag aan borgstellingen is overgedragen aan het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) waarbij de gemeente samen met het rijk als tertiaire achtervanger optreedt. Dit betekent in de praktijk , dat de corporatie in eerste wordt aangesproken (primair), daarna het WSW (secundair) en dan pas de gemeente en het rijk (tertiair, elk voor 50%).

Strategie

WSW is onze waarborg voor het goed volgen van mogelijke risico's. Het WSW stelt eisen aan de kredietwaardigheid van de woningbouwcorporaties.

Financieel gevolg

Verstrekken van een renteloze lening aan het WSW samen met het Rijk als tertiaire achtervang. Lening wordt t.z.t. weer door het WSW afgelost. Relatief gering rentenadeel voor gemeente en rijk.

Kans van optreden

Heel klein

Benodigd weerstandsvermogen

Niet van toepassing

Incidenteel/Structureel

Structureel

Status

Ongewijzigd t.o.v. vorig jaar

Incidenteel/Structureel

Structureel

Status

Ongewijzigd t.o.v. vorig jaar


Onderwerp

Covid-19

Risico

Op dit moment is nog onduidelijk wat het effect van Covid-19 voor het jaar 2023 met zich mee zal brengen. Er kan sprake zijn van onvoorziene kosten en daling van inkomsten door Covid-19. Compensatie-uitkeringen vanuit het rijk zijn hopelijk voldoende om de extra kosten te kunnen dekken. Ook een extra beroep op de gemeentelijke BUIG-middelen en de maatschappelijke opvang is mogelijk. Bij continuering van het thuiswerken zullen extra kwalitatieve investeringen nodig zijn in ICT, thuiswerkplekken en andere facilitaire voorzieningen.

Strategie

Monitoren en (waar mogelijk) anticiperen op relevante ontwikkelingen. De gevolgen en de financiële impact hebben vooral een indirect effect en zijn nog moeilijk in geld uit te drukken. Op grond van onderzoeken (CPB en AEF) kan een voorzichtige inschatting worden gemaakt van de impact op de financiële begroting.

Financieel gevolg

€ 500.000 - € 1.000.000

Kans van optreden

25%

Benodigd weerstandsvermogen

€ 125.000 - € 250.000

Incidenteel/Structureel

Incidenteel

Status

Ongewijzigd t.o.v. vorig jaar


Onderwerp

Bouwgrondexploitatie

Risico

Het hebben van een bouwgrondexploitatie brengt financiële risico’s met zich mee. In de paragraaf Grondbeleid worden de financiële risico’s van de bouwgrondexploitatie toegelicht.

Strategie

Door het jaarlijks opstellen van geactualiseerde berekeningen op basis van de meest recente ontwikkelingen kunnen wij de raad tijdig informeren via de reguliere P&C-cyclus.

Financieel gevolg

Mede afhankelijk van economische ontwikkelingen

Kans van optreden

30%

Benodigd weerstandsvermogen

€ 300.000 - € 600.000

Incidenteel/Structureel

Structureel

Status

Ongewijzigd t.o.v. vorig jaar


Onderwerp

Stikstofdossier

Risico

De depositie van stikstof (ammoniak en stikstofoxiden) is schadelijk voor de natuur. Het Rijk en de provincies hebben de taak ervoor te zorgen dat de stikstofdepositie wordt teruggedrongen en de natuur herstelt. Op 10 juni 2022 is de Startnotitie Nationaal Programma Landelijk Gebied aangeboden aan de Tweede Kamer. In deze Startnotitie zijn richtinggevende emissiereductiedoelen voor stikstof opgenomen. Aan de provincies de taak om deze richtinggevende doelen in 2023 nader uit te werken in gebiedsplannen. In welke vorm dit zal zijn, is nog onzeker. Daarnaast dient de Raad van State nog in een verscheidenheid aan zaken rond het thema stikstof een uitspraak te doen. Deze uitspraken kunnen van grote invloed zijn op de huidige regelgeving. Stikstof blijft een issue en kan belemmerend zijn voor nieuwe plannen van zowel derden als van de gemeente zelf. Het is daarnaast uiterst onzeker in hoeverre de huidige stikstofregels standhouden.

Strategie

-

Financieel gevolg

-

Kans van optreden

-

Benodigd weerstandsvermogen

€ 400.000

Incidenteel/Structureel

Structureel

Status

Gewijzigd t.o.v. vorig jaar


Onderwerp

Omgevingswet

Risico

De Omgevingswet bundelt en moderniseert de wetten voor de leefomgeving. Hierbij gaat het onder meer om wet- en regelgeving over bouwen, milieu, water, ruimtelijke ordening en natuur. De Omgevingswet staat voor een goed evenwicht tussen het benutten en beschermen van de leefomgeving. Invoering van de Omgevingswet is ondertussen voorzien per 1 januari 2023 en hier wordt dan ook hard aan gewerkt. Het vraagt van de organisatie aanpassingen in o.a. werkprocessen, ICT en dienstverlening. Landelijk zijn hier minimale eisen aan gesteld. De invoering van de Omgevingswet is de grootste stelselwijziging binnen het fysieke domein, waardoor nog niet alle effecten en benodigdheden voor de implementatie zijn te overzien. Zo is de datum van invoering al een paar keer uitgesteld en is het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) nog in ontwikkeling.

Strategie

-

Financieel gevolg

Niet bekend

Kans van optreden

-

Benodigd weerstandsvermogen

Niet bekend

Incidenteel/Structureel

Structureel

Status

Ongewijzigd t.o.v. vorig jaar


Onderwerp

Duurzaamheid

Risico

In de gemeentelijke Duurzaamheidsagenda is een aantal keuzes opgenomen die in meer of mindere mate van invloed kunnen zijn op het weerstandsvermogen. Met name de energietransitie op basis van het klimaatakkoord zal veel extra inzet, en dus kosten, met zich meebrengen. Uit een eerste ruwe uitkomst van het onderzoek van de Raad voor het openbaar bestuur blijkt dat aangaande de benodigde inzet om invulling te kunnen geven aan het klimaatakkoord in de periode 2022-2030 fors is. Het is nog niet duidelijk of hier ook structureel Rijksmiddelen tegenover staan.

Strategie

-

Financieel gevolg

Niet bekend

Kans van optreden

-

Benodigd weerstandsvermogen

Niet bekend

Incidenteel/Structureel

Structureel

Status

Ongewijzigd t.o.v. vorig jaar


Onderwerp

Sociaal Domein - Jeugdzorg en Wmo

Risico

De maatwerkvoorzieningen binnen de Jeugdzorg de Wmo (inclusief Beschermd Wonen)zijn open-einde regelingen. In de afgelopen jaren hebben we steeds meer data en kennis verkregen om de kosten in de Jeugdzorg en de Wmo te voorspellen en te volgen. Deze prognose is ook opgenomen in de meerjarige begroting. Ondanks dat blijft het risico bestaan dat de groei van het aantal cliënten hoger is dan verwacht. Zeker voor de cliënten die hoog-specialistische zorg ontvangen kan een stijging (of een daling) leiden tot een forse financiële bijstelling. In de begroting houden we namelijk rekening met een gemiddeld aantal cliënten die hoog-specialistische zorg ontvangen.

Strategie

Maandelijks worden er prognoses gemaakt van de Jeugd en Wmo maatwerkvoorzieningen. Hierbij wordt de ontwikkeling van het aantal cliënten en de kosten daarvan gemonitord. Indien noodzakelijk zal de raad via de planning- en controlcyclus documenten worden geïnformeerd over de afwijkingen ten opzichte van de begroting.

Financieel gevolg

€ 800.000

Kans van optreden

50%

Benodigd weerstandsvermogen

€ 400.000

Incidenteel/Structureel

Structureel

Status

Ongewijzigd t.o.v. vorig jaar


Onderwerp

Algemene uitkering en herijking gemeentefonds

Risico

Voor het meerjarenperspectief wordt in de circulaires van het Rijk onvoldoende aangegeven waar de gemeenten rekening mee kunnen houden. In die zin blijft de algemene uitkering als belangrijkste inkomstenbron voor de gemeente een risico. Berichtgeving betreffende ontwikkelingen algemene uitkering uit het gemeentefonds nauwlettend volgen. Zodra meer zekerheid wordt geboden zullen wij een nieuwe berekening confronteren met de berekende algemene uitkering in de begroting. Eventuele verschillen inbrengen via reguliere planning- en controlcyclus en daar waar nodig de raad vooraf informeren. Daarnaast wordt nog gewerkt aan de verdere uitwerking van de herijking van het gemeentefonds. Het is nog niet bekend hoe dit voor onze gemeente uitpakt.

Strategie

Berichtgeving betreffende ontwikkelingen algemene uitkering uit het gemeentefonds nauwlettend volgen. Zodra meer zekerheid wordt geboden zullen wij een nieuwe berekening confronteren met de berekende algemene uitkering in de begroting. Eventuele verschillen inbrengen via reguliere planning- en controlcyclus en daar waar nodig de raad vooraf informeren.

Financieel gevolg

€ 400.0000 - € 800.000

Kans van optreden

50%

Benodigd weerstandsvermogen

€ 200.000 - € 400.000

Incidenteel/Structureel

Structureel

Status

Ongewijzigd t.o.v. vorig jaar


Onderwerp

Ombuigingen

Risico

In de Kadernota 2021 en begroting 2021 zijn ombuigingen meegenomen. Deze ombuigingen schetsen de te realiseren bezuinigingen en benodigde incidentele investeringen om structurele bezuinigingen mogelijk te maken. Het risico is aanwezig dat de begrote bezuinigingsbedragen niet of niet geheel worden gerealiseerd in het betreffende jaar waarin deze bedragen zijn begroot.

Strategie

Continue monitoring via de P&C cyclus zodat eventueel tijdig kan worden ingespeeld op het niet of niet geheel realiseren van de ombuigingen en/of taakstellingen.

Financieel gevolg

€ 4.000.0000

Kans van optreden

10%

Benodigd weerstandsvermogen

€ 400.000

Incidenteel/Structureel

Structureel

Status

Ongewijzigd t.o.v. vorig jaar


Voor de risico’s in deze begroting is op basis van bovenstaande classificatie een te verwachten beslag op de weerstandscapaciteit berekend. De conclusie is, dat de financiële impact van de risico’s kan worden opgevangen binnen de weerstandscapaciteit van onze begroting.

Benodigd weerstandsvermogen

Risico min.

Risico max

Kans

Nodig min.

Nodig max.

Borgstelling geldleningen aan woningcorporaties

-

-

-

-

-

Covid-19

500.000

1.000.000

25%

125.000

250.000

Bouwgrondexploitatie

1.000.000

2.000.000

30%

300.000

600.000

Sociaal Domein - Jeugdzorg en Wmo

400.000

800.000

50%

200.000

400.000

Algemene uitkering en herijking gemeentefonds

400.000

800.000

50%

200.000

400.000

Ombuigingen

4.000.000

4.000.000

10%

400.000

400.000

Stikstofdossier

200.000.000

4.000.000

10%

200.000

400.000

Omgevingswet

-

-

-

-

-

Duurzaamheid

-

-

-

-

-

TOTAAL

8.300.000

12.600.000


1.425.000

2.450.000