WMO/Participatie/Jeugd
De uitdaging om onze inwoners passende ondersteuning te bieden én collectieve maatschappelijke voorzieningen te behouden is groot. Wij willen met de middelen die daarvoor beschikbaar zijn de sociale basis optimaal versterken om de transformatie een stap verder te brengen. Samen met onze partners in het voorliggend veld en de professionele zorgaanbieders willen we aan de slag om de sociale basis op orde te krijgen en te versterken. Alleen dan kunnen we onze kwetsbare inwoners voldoende en kwalitatief goede ondersteuning bieden.
Woon/Zorg en Welzijnsvisie
Om dit op een zorgvuldige wijze te doen is in ANNO verband besloten om een Woon/Zorg en Welzijnsvisie te realiseren in 2024. Mede op basis van deze opgave is besloten de Inkoopstrategie Wmo/Participatie tot nader order on hold te zetten. Tevens is de voorgenomen doordecentralisatie Beschermd Wonen uitgesteld. Landelijke ontwikkelingen, zoals Hervormingsagenda en wellicht Toekomstscenario zullen een enorme impact hebben op de jeugdhulpketen. De financiële gevolgen hiervan voor onze gemeente zijn nog niet duidelijk. Ook de Inkoop Jeugd en bijbehorende strategie bij het SDF is vertraagd.
Tekorten
De discussie met het Rijk over het compenseren van gemeentelijke tekorten op het terrein van Jeugd en Wmo loopt ook in 2024 door. Het beheersen van onze Wmo-kosten is complex. Dat komt onder meer door het in 2019 in de Wmo geïmplementeerde abonnementstarief. Ook de toenemende vergrijzing, waarbij het streven is om (oudere) inwoners zo lang mogelijk thuis te laten wonen met ambulante ondersteuning, speelt hierbij een belangrijke rol.
Inzet op preventie
We willen meer inzetten op preventie en het beroep op curatieve zorg verminderen. Deze beweging zetten we in gang door bij de huisartsenpraktijken en op de scholen (BO en VO) in de gemeenten Tytsjerksteradiel en Achtkarspelen een gebiedsteammedewerker in te zetten. Ook het Jongerenwerk is in beide gemeenten gericht op preventie. Een aantal momenten in de week zijn de jongerenwerkers aanwezig in de scholen voor Voortgezet Onderwijs.
Spanning op de arbeidsmarkt
Op dit moment is er sprake van spanning op de arbeidsmarkt waardoor in bijna alle sectoren personeelstekorten zijn. Wie kan en wil werken is aan het werk. We zien dat veel van onze inwoners die een bijstandsuitkering ontvangen helaas niet profiteren van de ruime arbeidsmarkt. Deze inwoners hebben een grote afstand tot de arbeidsmarkt, vaak door een combinatie van verschillende problemen.
Immigratie
De taakstelling van het Rijk om statushouders te huisvesten, is in 2023 bijna verdubbeld ten opzichte van 2022. Dit legt druk op de uitvoeringscapaciteit, waaronder de Gebiedsteams en Team Bedrijfsvoering. We moeten meer uitkeringen verstrekken en voor meer statushouders de regie voeren op inburgering en participatie. Mogelijk komen wij in 2024 bij de Kadernota met een verzoek om uitbreiding van de capaciteit van de uitvoeringsteams.
Taakstelling
Wij verwachten dat de taakstelling in 2024 hoger is dan de taakstelling 2023. Door deze verhoogde taakstelling wordt het steeds lastiger om tijdig voldoende woningen te vinden voor statushouders. In Tytsjerksteradiel wordt momenteel aan de taakstelling voldaan. In 2024 wordt minimaal dezelfde taakstelling verwacht, mogelijk zal deze nog hoger zijn dan in 2023. In dat geval staan ook de gemeente Tytsjerksteradiel en de woningcorporaties voor een grote uitdaging.
Oekraïne
Ook worden er in de gemeente in 2024, in gemeentelijke en particuliere opvang, Oekraïense ontheemden opgevangen. Hiermee voldoet de gemeente aan de verhoogde taakstelling van 1 juli 2023. In 2024 lopen een aantal overeenkomsten met locaties af, bezien moet worden of deze kunnen worden verlengd of dat gezocht moet worden naar alternatieve locaties.
Inzet op overheids- en inwonersparticipatie
In november 2023 wordt de startnotitie Participatie voorgelegd aan de gemeenteraad. In deze startnotitie staat een aantal scenario’s beschreven over de inrichting van participatieprocessen binnen de gemeente inclusief de daarbij behorende begroting. Deze kosten zijn nog niet opgenomen in deze begroting. In 2024 ontvangt u een uitwerking van de startnotitie in beleid met bijbehorende verwachte kosten..
Onderwijshuisvesting
In het huidige integrale huisvestingsplan (IHP) zijn bedragen opgenomen voor een drietal onderzoeken, te weten voor de basisscholen in Ryptsjerk, de Trynwâlden en Noardburgum. Daarnaast zijn er bedragen opgenomen voor de nieuwbouw van scholen in Ryptsjerk en Garyp.
De uitkomst van de onderzoeken in Noardburgum en de Trynwâlden vinden hun beslag in een nieuw op te stellen IHP (in 2025 vindt deze actualisatie plaats).