De incidentele lasten voor de begroting 2024-2027 worden afgedekt door bijdragen uit de algemene reserve en de bestemmingsreserve Aardgasvrij Garyp. Voor een deel van deze incidentele lasten heeft bij eerdere begrotingen al besluitvorming plaatsgevonden. Daarnaast zijn via de Kadernota 2024-2027 in deze begroting nieuwe posten opgevoerd. Hieronder vindt u voor de verschillende posten een korte toelichting.
Eerdere besluitvorming
Regiodeal
Op 25 april 2019 heeft de raad besloten om kennis te nemen van de Versnellingsagenda “Noordoost Friese economie in de versnelling” als onderdeel van de Regiodeal Noordoost Fryslân en het college gemandateerd om deze te ondertekenen. De toegezegde bijdrage van € 1.542.000 is toen aangemerkt als incidentele last met als dekking de Algemene reserve.
De bijdrage loopt tot en met het jaar 2024.
Ontmoetingscentrum Gytsjerk
Sinds de sluiting van voormalig café De Viersprong in Gytsjerk is het dorpsbelang Gytsjerk al op zoek naar een alternatieve invulling voor een ontmoetingsruimte in Gytsjerk.
Bij de vaststelling van de begroting 2016 door de gemeenteraad is destijds besloten om akkoord te gaan met een onttrekking uit de algemene reserve van €100.000 voor een bijdrage in de realisatie van een ontmoetingsruimte in Gytsjerk. Door dorpsbelang Gytsjerk is de mogelijkheid onderzocht om voor de periode tot en met 2024 het ontmoetingscentrum te huisvesten in de huidige bibliotheek in Gytsjerk. Hiervoor is destijds een bedrag van € 43.000 overgemaakt. Vanwege te weinig animo en vrijwilligersinzet, mede door corona, is de Bân helaas ter ziele gegaan. Het overgebleven geld ten bedrage van € 28.000 is door dorpsbelang Gytsjerk teruggestort naar de gemeente.
Dorpsbelang heeft gevraagd, of dit overgebleven budget beschikbaar kan blijven voor investeringen in gemeenschappelijke openbare ruimte in het dorp. Via de begrotingswijzigingen van december is dit bedrag hiervoor gereserveerd. Ook het resterende bedrag (€ 57.000) wordt tot en met 2024 beschikbaar gehouden in afwachting van verdere concretisering van de plannen.
Aardgasvrij Garyp
Garyp is binnen onze gemeente en onze provincie de proeftuin uit het rijksprogramma voor aardgasvrije bestaande wijken. We krijgen hiervoor een incidentele bijdrage van € 5,5 miljoen. De middelen hiervoor zijn geparkeerd in een bestemmingsreserve en gelden als dekking voor de incidentele lasten, die we gedurende een aantal jaren voor dit project vrijmaken. De gemeente Tytsjerksteradiel en de Enerzjykoöperaasje Garyp (EKG) zetten alle zeilen bij om binnen de hiervoor gestelde middelen de doelen te halen.
Afwaardering bestaande brug Eastermar (KN 2022-2025; 02.04)
De bediening van de brug Eastermar is na 1 januari 2023 niet meer geregeld. De raad heeft op 10 juni 2021 besloten om te kiezen voor variant 1 uit de variantenstudie brug Eastermar en de bijbehorende financiële effecten op te nemen in de kadernota 2022-2025.
De boekwaarde van de huidige brug wordt in 2024 als incidentele last meegenomen en gedekt vanuit de Algemene Reserve.
Aanjagen toerisme (KN 2022-2025; 03.05)
Met het Beleidsplan Recreatie en Toerisme is een kwalitatief sterk uitgangspunt gemaakt voor de periode tot 2030 dat past bij onze gemeente. Van belang is nu de uitvoering te implementeren in het werkveld. Wij zoeken die ondernemers die in staat zijn tot nieuwe initiatieven om de parels in onze gemeente goed te benutten en andere ondernemers in producten en activiteiten betrekken.
Daarom is financiële ondersteuning vanuit de gemeente vooral in de beginfase van belang. Hiervoor wordt gedurende drie jaren een incidenteel budget ter hoogte van jaarlijks € 45.000 beschikbaar gesteld en ten laste gebracht van de algemene reserve.
Begroting 2023-2026 (Kadernota 2023-2026)
Formatie medewerker recordbeheer
We begroten een tijdelijke extra investering in de formatie van medewerker recordbeheer bij het team DIV door deze formatie voor een periode van twee jaar (2023 en 2024) tijdelijk uit te breiden met 1,5 fte. De formatie en de huidige bezetting is op dit moment zowel kwantitatief als kwalitatief ontoereikend om de vele werkzaamheden uit te kunnen voeren. Met de extra investering in de formatie van medewerker recordbeheer bij het team DIV kunnen we de vereiste en gevraagde werkzaamheden uitvoeren. [Kadernota nr. 00.04.01]
Subsidie Het Achterland
Het Achterland in Burgum is een cultuurlab voor jong talent uit de regio Noordoost-Fryslân. Sinds 2019 geven professionele docenten cultuur- en theaterles in de Molkfabryk in Burgum, in Hurdegaryp en op basisscholen in Tytsjerksteradiel. De activiteiten van Het Achterland zijn een waardevolle aanvulling op het bestaande cultuuraanbod en Het Achterland ontwikkelt zich als een volwaardige culturele partner in de regio. Met het cultuur- en theateronderwijs levert Het Achterland een bijdrage aan de persoonlijke ontwikkeling, participatie en sociale cohesie van inwoners. Om cultuurlab Het Achterland voor de toekomst te behouden, willen we voor drie jaar een subsidie verstrekken.
De kosten hiervan bedragen € 30.000 per jaar voor de periode 2023 t/m 2025. [Kadernota nr. 05.08]
I&A: doorontwikkelingen team en organisatie
Het is van groot belang dat we de continuïteit van onze ICT-omgeving kunnen waarborgen en andere manieren van (digitaal) werken kunnen faciliteren. De praktijkervaring van team I&A leert dat het onmogelijk is om dit met de huidige bezetting te doen. Met de invulling van een tweetal functies en daarnaast een tijdelijk programmabudget kunnen we de doorontwikkeling verder mogelijk maken.
Dit kan worden gezien als een eerste deel van deze maatregelen, eerst op incidentele basis, om te kunnen beschikken over specialistische functies die deze doorontwikkeling faciliteren. Het gaat dan om een architectuurspecialist en een coördinator functioneel beheer & datagedreven werken plus een programmabudget ‘Ontwikkelopgave I&A’. [Kadernota nr. 00.04.20]
Overige besluitvorming
Incidentele bijdrageplek Eastermar (Raad 30-06-2022)
De raad heeft in de vergadering van 30 juni 2022 besloten om in de jaren 2022, 2023 en 2024 € 20.000 beschikbaar te stellen voor een ontmoetingsplek in Eastermar.
Lobby herijking gemeentefonds
Bij de behandeling van de Kadernota 2023-2026 in Achtkarspelen is de motie “Lobby herijking gemeentefonds” aangenomen. Voor de komende drie jaar wordt driemaal € 20.000 incidenteel beschikbaar gesteld voor een lobby tegen de ongewenste effecten van de herijking en verdeling van het gemeentefonds. De voorwaarde is dat een aantal andere noordelijke gemeente hier evenredig aan meebetalen. Als partner gemeente willen we dit initiatief ondersteunen en onder dezelfde voorwaarde eveneens een bedrag van driemaal € 20.000 ten laste van de algemene reserve mee te nemen in de begroting 2023-2026.
Kadernota 2024-2027
Incidentele inzet projecten
Gemeentelijke co-financiering EU-Leaderprogramma 2024-2027 (00.01)
De ANNO-gemeenten gaan deelnemen aan een nieuw LEADER-programma in de periode 2023-2027. De komende jaren zijn er voldoende aanknopingspunten om met de opgaven in de ANNO-agenda invulling te geven aan het nieuwe programma en de lokale ontwikkelingsstrategie voor de regio.
Het LEADER-programma is een Europees subsidieprogramma gericht op financiering van projecten op het platteland, waaronder bijvoorbeeld dorpshuizen en andere initiatieven uit de mienskip. Kenmerkend is de bottom-up aanpak bij alle facetten van het programma.
Het huidige LEADER-programma stond de sociaaleconomische ontwikkeling en het versterken van de sociale cohesie centraal. Voor de komende periode is dit uitgebreid met thema’s op het gebied van klimaat, milieu, water, landschap en biodiversiteit.
Er wordt een bedrag van € 600.000 gevraagd als garantstelling voor het gemeentelijke gedeelte van de nationale cofinanciering*. De verdeling binnen het ANNO- gebied naar rato van inwonertal vertaalt zich in de onderstaande bijdrage per gemeente:
- gemeente Achtkarspelen € 135.000
- gemeente Dantumadiel € 92.000
- gemeente Noardeast- Fryslân € 220.000
- gemeente Tytsjerksteradiel € 156.000
Cofinanciering De Twirre (05.13)
We gaan Scoutingvereniging de Twirre ondersteunen in het verduurzamen van het clubgebouw door een (eenmalige) cofinanciering voor de Leader subsidie. Als de gemeente door cofinanciering bijdraagt aan het subsidiebedrag wordt ook een subsidie van het Iepen MienskipsFûns mogelijk gemaakt.
Het doel van de scouting is een groen en duurzaam clubgebouw, voorzien van voldoende lokalen en voorzieningen. De eenmalige kosten voor onze gemeente bedragen € 75.000.
Nieuw archiefsysteem (05.07)
We verstrekken het Observeum een extra subsidie voor de aanschaf van een nieuw collectieregistratiesysteem. De kosten hiervan bedragen € 7.000 voor 2024.
Beurtskip (06.04)
Om het project Beurtschip voort te zetten tot en met 2026 is hiervoor jaarlijks € 158.000 meegenomen in de begroting. De komende jaren monitoren we de kosten en resultaten van het project. In de Kadernota 2026 – 2029 leggen wij u opnieuw een voorstel voor om het project al dan niet voort te zetten.
Digitaliseren fysiek archief Inkomen en Participatie (06.02)
Om het bestaande fysieke archief van het Sociaal Domein gedeeltelijk (alleen de documenten van openstaande dossiers)) te digitaliseren is incidenteel een bedrag van € 25.000 nodig.
Beleid op verhuur van panden (08.02)
Er is beleid voor de verhuur van panden nodig om te zorgen dat huurprijzen op eenzelfde manier worden berekend en goed onderbouwd kunnen worden. Nu wordt dit onvoldoende gedaan waardoor huurprijzen, in vergelijkbare gevallen, erg van elkaar verschillen zonder dat daar een duidelijke reden voor is. Ook wordt er in veel gevallen een huurprijs bepaald die onder de kostprijsdekkende huurprijs ligt. Hierdoor houdt de gemeente zich niet aan de Wet Markt en Overheid.
Doordat de gemeente te lage huren in rekening brengt, loopt zij ook inkomen mis. Beleid op de verhuur van panden kan dit voorkomen omdat er duidelijkheid ontstaat over de huurprijsbepaling. Hierbij kan tevens onderscheid worden gemaakt tussen de verhuur aan maatschappelijke organisaties en commerciële partijen.
Hiervoor stellen eenmalig tijd en geld beschikbaar voor het schrijven van beleid om te zorgen voor een uniforme en transparante prijsbepaling bij de verhuur van panden. Het beleid dient tevens te voldoen aan de wettelijke vereisten. Het gaat hierbij om een bedrag van € 8.000.
Dorpenronde (08.04)
We gaan in navolging op de dorpenronde een pilot gebiedsgericht programma op(laten)stellen. De kosten hiervan bedragen eenmalig € 50.000.
Toegankelijkheidsonderzoek digitale dienstverlening (00.04.33)
We gaan een toegankelijkheidsonderzoek gemeentelijke websites laten uitvoeren op basis van de wet voor digitale toegankelijkheid. De kosten voor gemeente Tytsjerksteradiel worden geschat op € 4.000. De kosten bedragen voor 2024 € 4.000.
I&A - Sociaal Intranet applicatie (00.04.25)
Ons intranet is ruim 10 jaar oud, is statisch en wordt als onoverzichtelijk ervaren. Daarnaast voldoet het niet aan de eisen van informatieveiligheid. Een goede onderlinge communicatie, gericht op verbinden van afdelingen en collega’s op een eigentijdse wijze, draagt bij aan betrokkenheid en werkplezier. Een eigentijds sociaal intranet bevordert de onderlinge interactie, kennisdeling en samenwerking binnen onze sterk gegroeide en divers gehuisveste organisatie. Zeker in een tijd waarin veel onzekerheid heerst over de organisatorische ontwikkelingen en medewerkers het risico lopen dat ze zich ontheemd gaan voelen. Dit laatste komt met regelmaat naar voren bij exitgesprekken.
We stellen hiervoor incidenteel € 20.000 voor 2024 beschikbaar. de structurele kosten van € 15.000 op jaarbasis zijn meegenomen in de begroting.
I&A - Abonnement Datafryslân (00.04.26)
We gaan lid worden van DataFryslan, zodat we beschikken over alle (regionale) data die nodig is om goede analyses te kunnen maken, gebruik kunnen maken van expertise die we niet zelf ter beschikking hebben, of kunnen krijgen; en deel kunnen nemen aan provinciale onderzoeken zodat data vergeleken kunnen worden.
Naast de structurele middelen die zijn opgenomen in de begroting maken we voor 2024 nog € 2.000 aan incidentele kosten.
Incidentele inzet personele ontwikkelingen
Organisatieontwikkeling
De Kadernota heeft ons een helder inzicht gegeven in de uitdagingen waarmee onze organisatie te maken heeft. Het is een tijd waarin we voorlopig nog geconfronteerd blijven met een hoge werkdruk, veelvuldige personele wisselingen en de complicaties van een krappe arbeidsmarkt. Het is ook een tijd waarin de stabiliteit en continuïteit van onze bedrijfsvoering onder druk staat door de toenemende afhankelijkheid van externe inhuur van personeel. Voor een aantal voorzienbare onderwerpen en beleidsterreinen is hierop in de kadernota geanticipeerd. De door de raad geaccordeerde onderwerpen zijn verwerkt in deze begroting.
Terwijl we de uitdagingen op het personele vlak in goede banen proberen te leiden, komt er nog een complexe opgave bij: de ontvlechting van de werkmaatschappij 8KTD en de opbouw van twee nieuwe organisaties in Tytsjerksteradiel en Achtkarspelen. Voor de ontvlechting is in september een begeleidend bureau geselecteerd. Duidelijk is dat aanvullend een significante inspanning van medewerkers van de werkmaatschappij 8KTD nodig zal zijn, zowel in termen van deskundigheid als in capaciteit. Specifiek zullen medewerkers uit het cluster Organisatie & Ontwikkeling de frontlinie vormen van dit proces. Gezien onze bestaande uitdagingen versterkt dit project de noodzaak om nog nadrukkelijker aandacht te besteden aan keuzes rondom de uitvoering van bestaand beleid: welke activiteiten kunnen we wel of niet blijven uitvoeren en met welke kwaliteit?
Daarnaast blijft de nieuwe toekomst en de wijze waarop wij onze organisatie en dienstverlening naar onze gemeenschap inrichten centraal staan. Een duurzaam perspectief voor medewerkers en de noodzaak van investeringen in de huidige organisatie is daarbij van belang. In deze begroting stellen we voor om, ondanks de onzekerheid over het toekomstscenario, te investeren in extra capaciteit van medewerkers voor een periode van twee jaar. Met het ontwikkelen van de nieuwe organisatie ontstaat daarbij de benodigde keuzeruimte voor het definitief inrichten van de werkzaamheden.
Dit betreft de volgende inzet:
- Teamleider I&A (00.04.02)
- Teamleider HRM (00.04.03)
- Bestuurscommunicatie adviseur (00.04.06)
- Juridische zaken - Inkoopcoördinator (00.04.10)
- Juridische zaken - Inkoop - flexibele schil (00.04.11)
- HRM - Strategische ondersteuning en advisering (00.04.50)
- Financiën - AOIB en Senior Financieel Adviseur (00.04.51)
- I&A - Continuïteit en kwaliteit informatie voorziening (00.04.52)
- Jurist handhaving (01.01)
- Jurist veiligheid (01.02)
- Horeca- evenementenbeleid (01.07)
- Gebiedsteam-zorg ín de school (GIS) (04.02)
- Ekstra formaasje Frysk taalbelied (05.04)
- Uitvoeringsplan Participatiewet - Inzet jobhunter (06.07)
- Gebiedsregisseur in de huisartsenpraktijk (POH Jeugd) (06.08)
- Coördinator Maatschappelijk Vastgoed (06.12)
- Formatie stikstof (07.02)
Voor 2024 gaat het om een bedrag van € 1.983.000, dat ten laste van de Algemene reserve wordt gebracht.