Risicoklasse
De risico’s worden ingedeeld in risicoklassen. Dit gebeurt aan de hand van onderstaande tabel. De risicoklasse loopt van 1-20 punten. De hoogte van de risicoklasse bepaalt of de organisatie het risico opneemt voor de bepaling van het weerstandsvermogen of een voorziening vormt. Om de risicoklasse te beoordelen spelen de kans van optreden en de omvang van het netto risico een rol. Dit is geen ‘wetenschappelijke exercitie’. ‘Professional judgement’/ kunnen beargumenteren is hierbij van belang.
Risicoklasse |
Kans 1 |
Kans 2 |
Kans 3 |
Kans 4 |
Kans 5 |
Bruto omvang * kans |
< 10% |
10% - 30% |
30% - 60% |
60% - 80% |
80% |
score 5: > € 2.500.000 |
5 |
10 |
15 |
20 |
voorziening vormen |
score 4: € 1.250.000 - € 2.500.000 |
4 |
8 |
12 |
16 |
voorziening vormen |
score 3: € 500.000 - € 1.250.000 |
3 |
6 |
9 |
12 |
voorziening vormen |
score 2: € 1.000 - € 500.000 |
2 |
4 |
6 |
8 |
voorziening vormen |
score 1: < € 1.000.000 |
1 |
2 |
3 |
4 |
voorziening vormen |
Financiële vertaling risico's
Risico's worden geprioriteerd met behulp van een risicoscore. De risicoscore wordt bepaald door de waarde van de kansklasse (zie hierboven) en de waarde van de gevolgklasse (omvang) te vermenigvuldigen. Er ontstaat dan een matrix.
Als de kans 30-60% is dan is de waarde kans 3. Als de omvang € 1.000.000 is dan is dit score 3. De risicoklasse is dan 3 x 3= 9
Groene klasse
Risico's in de groene vlakken worden als laagste ingeschaald. Deze zijn wel in beeld maar vragen geen extra aandacht. Ze worden in de jaarlijkse risico sessie met de organisatie steeds opnieuw besproken en in de begroting beperkt toegelicht.
Gele klasse
Risico’s in de gele vlakken worden opgenomen bij de bepaling van het weerstandsvermogen met een toelichting in de begroting en de jaarrekening.
Rode klasse
Deze risico's worden als hoog ingeschaald en vragen extra aandacht en sturing. Ook deze risico's worden meegenomen in de bepaling van het weerstandsvermogen met een specifieke toelichting in de begroting en jaarrekening. Ook komen deze risico's in de periodieke overleggen (kwartaalgesprekken) tussen directie en management aan de orde.
Voorziening
Wanneer een risico zich bevindt in risicoklasse 5 wordt altijd een voorziening gevormd.
Bepaling weerstandsvermogen
De gele en rode risico’s zijn bepalend voor het weerstandsvermogen van de gemeente. Op deze risico’s worden beheersmaatregelen genomen. Door de te nemen beheersmaatregel kan het brutorisico, of de kans van optreden dalen. Hierdoor ontstaat een netto risico wat opgenomen wordt in de paragraaf weerstandsvermogen.
Tijdens de periodieke risico sessie en/of de interne controles wordt opzet, bestaan en werking van de beheersmaatregel geëvalueerd.
a. Opzet: is de beheersmaatregel beschreven in de AO en werkinstructies?
b. Bestaan: wordt beheersmaatregelen in de praktijk uitgevoerd?
c. Werking: Is er sprake van adequate werking? Dekt de beheersmaatregelen inderdaad juist, tijdig en volledig de risico’s af?