Wegen
Met het vaststellen van de Nota Kapitaalgoederen heeft de raad het uitgangspunt voor de kwaliteit van de wegen opnieuw op basis vastgesteld. Dit was in 2010 door de raad al vastgesteld. Daarnaast, ook in 2010, had de raad gekozen om het aanwezige achterstallig wegenonderhoud gefaseerd in te lopen. In eerste instantie in tien jaar gerekend vanaf 2010, wat met ingang van 2013 aangepast is naar een temporisering in vijftien jaar. De hiervoor benodigde financiële middelen zijn voor het genoemde raadsbesluit beschikbaar gesteld en opgenomen in de meerjarenbegroting. Hierbij is sprake van een jaarlijks structureel bedrag om het basisniveau te behouden en een jaarlijks bedrag voor het wegwerken van de aanwezige achterstand in wegenonderhoud. Met het besluit rondom de Nota Kapitaalgoederen is de review herijkt en opnieuw opgesteld voor de periode 2022 – 2026 zodat deze synchroon loopt met de Nota Kapitaalgoederen.
Waterbouwkundige werken
De civieltechnische kunstwerken in de gemeente, de steigers en de bruggen, zijn in 2019 nog visueel geïnspecteerd. De steigers zijn in goede staat. De verkeersbruggen zijn in redelijke staat en de fiets-/voetgangersbruggen in een redelijk tot matige staat. De twee beweegbare bruggen zijn in een slechte en matige staat. De kosten voor regulier onderhoud (technisch onderhoud en de verzorging) en vervanging (jaarlijkse investering) zijn in de Nota Kapitaalgoederen vastgesteld.
Het Wetterskip Fryslân heeft het beheer en onderhoud van een aantal duikers en bruggen overgedragen aan de aanliggende eigenaren. Het Wetterskip heeft hun beleid geüniformeerd in de Provincie en heeft in dat verband een nieuwe legger kunstwerken vastgesteld. Als gemeente Achtkarspelen hebben wij, tezamen met Tytsjerksteradiel, hiertegen een zienswijze en bezwaar ingediend aangezien er geen financiële compensatie tegenover staat. Dit heeft uiteindelijk geresulteerd in de afspraak dat de betreffende duikers (88 stuks voor onze gemeente) pas per 1-1-2025 over gaan naar de gemeente Achtkarspelen zodat de gemeente tijd genoeg heeft om hier middelen voor vrij te maken in de meerjarenbegroting. Tot die tijd blijven deze duikers in beheer en onderhoud bij het Wetterskip.
Riolering
Gemeenten moeten op grond van de Wet milieubeheer beschikken over een actueel gemeentelijk rioleringsplan (GRP). De gemeenteraad stelt daartoe telkens voor een daarbij te bepalen periode een dergelijk plan vast. Op 8 december 2016 heeft de gemeenteraad het Gemeentelijk Riolerings Plan (GRP) 2016-2021 vastgesteld. Door de raad is in 2021 besloten om het GRP een jaar te verlengen tot 2022. Naar verwachting is het nieuwe vGRP begin 2023 gereed. Tot het moment van vaststelling van het nieuwe vGRP gelden de uitgangspunten van het huidige vGRP 2016-2021. In het plan hebben we aangegeven hoe we invulling geven aan de van oudsher geldende zorgplicht voor de inzameling en het transport van afvalwater. Daarbij hebben we ook een tijdstip aangeduid waarop/waarbinnen onderhoud/vervanging van voorzieningen plaatsvindt. De bijbehorende beheercyclus vullen we in door middel van een kostendekkingsplan en het beschikbaar stellen van deze gelden via de begrotingen. Een speerpunt in het GRP is het voorkomen van wateroverlast en het inspelen op toekomstige klimaatontwikkelingen. Hiervoor hebben we een regenwaterstructuurplan opgesteld. De gemeenteraad heeft bij de vaststelling van het GRP 2016-2021, met verlenging voor 2022 gekozen om de variant wenselijk door te zetten.
Water
Het gemeentelijk rioleringsplan (GRP) is in 2016 vastgesteld en geeft inzicht in verantwoordelijkheden en wettelijke taken van de gemeente en haar inwoners. De gemeente heeft een (afval)watervisie opgenomen die richtinggevend is voor de beleidsontwikkeling tot 2021 voor de thema’s stedelijk (afval)water, hemelwater en grondwater. Bij het vaststellen en opstellen van het GRP is het Wetterskip Fryslân en de Provincie Fryslân betrokken om de integraliteit en afstemming van het beleid, opgenomen in het GRP, te borgen.
Daarnaast hebben VNG, UvW, IPO, VeWin en het Rijk met de ondertekening van het Nationaal Bestuursakkoord Water de ambitie uitgesproken om in gezamenlijkheid de kosten in de waterketen voor de inwoners van Nederland te beperken. Ook de Friese gemeenten, Wetterskip Fryslân, Vitens en provincie Fryslân hebben deze gezamenlijke ambitie onderschreven waarbij de Friese ambitie is verwoord in de pijlers Kosten, Kwaliteit en Kwetsbaarheid. Hiervoor hebben de portefeuillehouders Water in 2010 een handtekening onder het Fries Bestuursakkoord Waterketen (FBWK) gezet. Wetterskip Fryslân, de Friese gemeenten, Vitens en provincie Fryslân hebben besloten een vervolg te geven aan het Fries Bestuursakkoord Water Keten 2010-2015. Op 17 november 2016 is het Fries Bestuursakkoord Waterketen 2016-2020 ondertekend door alle deelnemende partijen. Op 3 december 2020 is het FBWK 3 door alle partijen ondertekend. Deze voorziet in een bestuursakkoord tot 2025. Voor baggeren wordt in lijn met de Nota Kapitaalgoederen een voorziening gevormd.
Groen
Voor het groenonderhoud werken we met een groenbeheerplan (GBI). Hierdoor heeft de gemeente, zowel in de plan- als beheerfase, inzicht in de kosten van het beheer en onderhoud van het openbare groen. Op basis van deze informatie stellen we de jaarlijkse onderhoudsbudgetten vast. De kosten voor het onderhoud en vervanging zijn in de Nota Kapitaalgoederen vastgesteld. De raad heeft hiervoor gekozen voor het scenario alles op basis.
Speelruimte
In de nota kapitaalgoederen zijn de exploitatielasten verwerkt in de meerjarenbegroting. Naast de exploitatielasten is rekening gehouden met de jaarlijkse (vervangings-) investeringen voor de speeltoestellen. De gemeente heeft een door de raad vastgestelde planning voor aanleg, onderhoud en vervanging van buitenspeelruimte voor kinderen. Om aan de wettelijke onderhoudstaak te kunnen voldoen, beoordelen inspecteurs de speelplaatsen ter plaatse aan de hand van de eisen die in het Attractiebesluit zijn gesteld en redigeren logboeken en inspectiegegevens.
Gebouwen
Voor de gemeentelijke gebouwen, waar de gemeente verantwoordelijk voor is, zijn inventarisaties en inspecties uitgevoerd. Op basis van de ingevoerde inspectiegegevens zijn meer-jaren onderhoudsplanningen (MJOP’s) opgesteld. Deze overzichten bieden een inzicht in de te verwachten onderhoudswerkzaamheden met bijbehorende benodigde budgetten voor de komende jaren.
In de Nota Kapitaalgoederen zijn de kosten voor het jaarlijks onderhoud opgenomen in de exploitatiebudgetten en verwerkt in de meerjarenbegroting. Voor de planmatige onderhoudskosten is voor een aantal gebouwen een voorziening gevormd. Op basis van deze MJOP’s zijn de kosten voor groot onderhoud meegenomen in de berekening van de voorziening. Op basis van deze gegevens is een jaarlijkse mutatie van de voorziening berekend.