|
Onderwerp |
Stikstofdossier |
|
Risico |
De depositie van stikstof (ammoniak en stikstofoxiden) is schadelijk voor de natuur. Al jaren is sprake van een overschot aan stikstof in Natura-2000 gebieden. Het Rijk en de Provincie hebben de taak er voor te zorgen dat de stikstofdepositie wordt teruggedrongen en de natuur herstelt. Op 10 juni 2022 is de Startnotitie Nationaal Programma Landelijk Gebied aangeboden aan de Tweede Kamer. In deze Startnotitie zijn richtinggevende emissiereductiedoelen voor stikstof opgenomen. Aan de provincies de taak om deze richtinggevende doelen in 2023 nader uit te werken in gebiedsplannen. In welke vorm dit zal zijn, is nog onzeker. Daarnaast dient de Raad van State nog in een verscheidenheid aan zaken rond het thema stikstof een uitspraak te doen. Deze uitspraken kunnen van grote invloed zijn op de huidige regelgeving. Stikstof blijft een issue en kan belemmerend zijn voor nieuwe plannen van zowel derden als van de gemeente zelf. Het is daarnaast uiterst onzeker in hoeverre de huidige stikstofregels standhouden. |
|
Strategie |
|
|
Financieel gevolg |
€ 200.000 |
|
Kans van optreden |
10% |
|
Benodigd weerstandsvermogen |
€ 20.000 |
|
Incidenteel/Structureel |
Structureel |
|
Status |
Gewijzigd |
|
Onderwerp |
Bouwgrondexploitatie |
|
Risico |
Het hebben van een bouwgrondexploitatie brengt financiële risico's met zich mee. In de paragraaf Grondbeleid worden de financiële risico's van de bouwgrondexploitatie toegelicht. |
|
Strategie |
Door het jaarlijks opstellen van geactualiseerde berekeningen op basis van de meest recente ontwikkelingen kunnen wij de raad tijdig informeren via de reguliere P&C-cyclus. |
|
Financieel gevolg |
€ 500.000 |
|
Kans van optreden |
20% |
|
Benodigde weerstandsvermogen |
€ 100.000 |
|
Incidenteel/Structureel |
Structureel |
|
Status |
Ongewijzigd |
|
Onderwerp |
Omgevingswet |
|
Risico |
De Omgevingswet bundelt en moderniseert de wetten voor de leefomgeving. Hierbij gaat het onder meer om wet- en regelgeving over bouwen, milieu, water, ruimtelijke ordening en natuur. De Omgevingswet staat voor een goed evenwicht tussen het benutten en beschermen van de leefomgeving. Invoering van de Omgevingswet is ondertussen voorzien per 1 januari 2023 en hier wordt dan ook hard aan gewerkt. Het vraagt van de organisatie aanpassingen in o.a. werkprocessen, ICT en dienstverlening. Landelijk zijn hier minimale eisen aan gesteld. De invoering van de Omgevingswet is de grootste stelselwijziging binnen het fysieke domein, waardoor nog niet alle effecten en benodigdheden voor de implementatie zijn te overzien. Zo is de datum van invoering al een paar keer uitgesteld en is het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) nog in ontwikkeling. |
|
Strategie |
|
|
Financieel gevolg |
niet bekend |
|
Kans van optreden |
|
|
Benodigd weerstandsvermogen |
pm |
|
Incidenteel/Structureel |
Structureel |
|
Status |
Ongewijzigd |
|
Onderwerp |
Duurzaamheid |
|
Risico |
In de gemeentelijke Duurzaamheidsagenda is een aantal keuzes opgenomen die in meer of mindere mate van invloed kunnen zijn op het weerstandsvermogen. Met name de energietransitie op basis van het klimaatakkoord zal veel extra inzet, en dus kosten, met zich meebrengen. Uit een eerste ruwe uitkomst van het onderzoek van de Raad voor het openbaar bestuur blijkt dat aangaande de benodigde inzet om invulling te kunnen geven aan het klimaatakkoord in de periode 2022-2030 fors is. Het is nog niet duidelijk of hier ook structureel Rijksmiddelen tegenover staan. |
|
Strategie |
De duurzaamheidsagenda wordt betaald uit extra rijksmiddelen |
|
Financieel gevolg |
niet bekend |
|
Kans van optreden |
|
|
Benodigd weerstandsvermogen |
pm |
|
Incidenteel/Structureel |
Structureel |
|
Status |
Ongewijzigd |
|
Onderwerp |
Sociaal Domein - Jeugdzorg en Wmo |
|
Risico |
De maatwerkvoorzieningen binnen de Jeugdzorg de Wmo (inclusief Beschermd Wonen) zijn open-einde regelingen. In de afgelopen jaren hebben we steeds meer data en kennis verkregen om de kosten in de Jeugdzorg en de Wmo te voorspellen en te volgen. Deze prognose is opgenomen in de meerjarige begroting. Ondanks dat blijft het risico bestaan dat de groei van het aantal cliënten hoger is dan verwacht. Zeker voor de cliënten die hoog-specialistische zorg ontvangen kan een stijging (of een daling) leiden tot een forse financiële bijstelling. In de begroting houden we namelijk rekening met een gemiddeld aantal cliënten die hoog-specialistische zorg ontvangen. |
|
Strategie |
Maandelijks worden er prognoses gemaakt van de Jeugd en Wmo maatwerkvoorzieningen. Hierbij wordt de ontwikkeling van het aantal cliënten en de kosten daarvan gemonitord. Indien noodzakelijk zal de raad via de planning en control documenten worden geïnformeerd over de afwijkingen ten opzichte van de begroting. |
|
Financieel gevolg |
€ 800.000 |
|
Kans van optreden |
50% |
|
Benodigd weerstandsvermogen |
€ 400.000 |
|
Incidenteel/Structureel |
Structureel |
|
Status |
Ongewijzigd |
|
Onderwerp |
Gesubsidieerde instellingen |
|
Risico |
De gemeente heeft te maken met een variatie aan gesubsidieerde instellingen, zoals: zwembaden, cultuurcentrum, bibliotheek, maatschappelijk werk, etc. Het risico bestaat dat claims van deze instellingen financieel nadeel voor de gemeente kan betekenen. Organisaties kunnen failliet gaan en de gemeente kan het product in de lucht willen houden, en dat brengt mogelijk (frictie)kosten met zich mee. |
|
Strategie |
De gemeente sluit overeenkomsten met instellingen die subsidies e.d. van de gemeente ontvangen, waarin productafspraken zijn opgenomen. Tijdens het lopende jaar is regelmatig overleg over de (financiële) voortgang. Het risico dat daardoor financieel gezien iets misgaat wordt daarmee geminimaliseerd. |
|
Financieel gevolg |
500.000 |
|
Kans van optreden |
20% |
|
Benodigd weerstandsvermogen |
100.000 |
|
Incidenteel/structureel |
|
|
Status |
Ongewijzigd |
|
Onderwerp |
Gemeenschappelijke regelingen (excl. SW Fryslân) |
|
Risico |
De gemeente participeert in een aantal gemeenschappelijke regelingen. Deze regelingen worden beschreven in de paragraaf Verbonden Partijen. De grotere regelingen betreffen de Veiligheidsregio, Jobinder en de FUMO. De uitvoering van gezamenlijke beleidsterreinen binnen dergelijke regelingen brengt risico's met zich mee, waarvoor gezamenlijk voor dekking moet worden gezorgd. |
|
Strategie |
Om er voor te zorgen dat de gemeente zelf de regie blijft voeren wordt er strak toezicht gehouden. Het standpunt van de gemeente wordt zowel ambtelijk (in overlegorganen) als bestuurlijk (in AB-vergaderingen) uitgedragen. |
|
Financieel belang |
300.000 |
|
Kans van optreden |
25% |
|
Benodigd weerstandsvermogen |
75.000 |
|
Incidenteel/Structureel |
Structureel |
|
Status |
Ongewijzigd |
|
Onderwerp |
Gegarandeerde geldleningen |
|
Risico |
Gemeenten in Nederland hebben de hoogste rating voor kredietwaardigheid. Zij kunnen daardoor goedkoper geld lenen bij de banken dan private ondernemingen. Omdat woningbouwcorporaties een bijdrage leveren aan de publieke taak hebben wij in het verleden een aantal leningen aangetrokken en deze direct doorgeleend aan de woningbouwcorporatie. Daarmee konden zij meeprofiteren deze gunstige leencondities. Later hebben we een andere constructie gehanteerd, waarbij we niet leningen doorlenen, maar waarbij we direct garant staan. Gevolg is wel dat wij hierdoor het risico lopen dat als de derde partij failliet gaat, de gemeente de betalingsverplichting op zich moet nemen. De risico's zijn klein, aangezien garanties alleen verstrekt worden wanneer zij niet bij derden kunnen worden ondergebracht en bij garantieverlening aan verenigingen c.a. aangetoond is dat zij de betalingsverplichtingen kunnen nakomen. Wanneer het risico zich voordoet, kunnen de gevolgen echter aanzienlijk zijn. Wanneer dit risico zich voordoet, kunnen we met de gereserveerde gelden de gevolgen in het eerste jaar afdekken. De structurele gevolgen zullen vervolgens via de eerstvolgende kadernota of door een begrotingswijziging worden meegenomen. |
|
Strategie |
De leningen die door de gemeente in het verleden zijn verstrekt worden volgens schema afgelost. Het risico op deze post neemt daardoor jaarlijks af. Via toetsing van het jaarverslag beoordelen we of de risico's stabiel blijven. Ook het risico op in het verleden verstrekte garanties neemt elk jaar af, omdat ook op deze leningen de geldgever volgens schema aflost. Bij garanties in het kader van de woningbouw heeft de gemeente zekerheidsrechten, waardoor dit risico zeer klein is. Via het jaarverslag heeft de gemeente inzicht in de financiële positie van de geldnemer. Bij garanties t.b.v. verenigingen vindt overleg plaats als de bank een achterstandsmelding doet. In die gevallen passen we maatwerk toe om escalatie te voorkomen. Op basis van het verleden is het risico op deze post relatief gering. |
|
Financieel gevolg |
15.000.000 |
|
Kans van optreden |
1% |
|
Benodigd weerstandsvermogen |
150.000 |
|
Incidenteel/Structureel |
Structureel |
|
Status |
Ongewijzigd |
|
Onderwerp |
Kosten personeel |
|
Risico |
De gemeente wordt regelmatig geconfronteerd met onverwachte kosten inzake personeel. Voorbeelden hiervan zijn kosten voor ziektevervanging en niet begrote en niet gecompenseerde CAO verhogingen. |
|
Strategie |
Aan de hand van periodieke rapportages en analyses worden tijdig overschrijdingen gesignaleerd en gerapporteerd, zodat er eventueel nog ingegrepen kan worden. Toch blijft er een relatief groot risico over dat niet beïnvloedbaar is. |
|
Financieel gevolg |
1.000.000 |
|
Kans van optreden |
50% |
|
Benodigd weerstandsvermogen |
500.000 |
|
Incidenteel/Structureel |
Structureel |
|
Status |
Ongewijzigd |
|
Onderwerp |
Algemene uitkering (herijking gemeentefonds) |
|
Risico |
Gemeenten worden onvoldoende gecompenseerd in de Rijksbijdrage voor uitgaven en kostenontwikkeling. De gehanteerde modellen zijn onvoldoende transparant en leiden tot ongewenste (her-) verdeeleffecten. De algemene uitkering als belangrijkste inkomstenbron voor de gemeenten een risico. |
|
Strategie |
Berichtgeving betreffende ontwikkelingen (herijking) algemene uitkering uit het gemeentefonds valt voor onze gemeente bijzonder negatief uit. Via VFG en VGG wordt gezamenlijk opgetrokken om vuist te maken tegen ongewenste effecten en een rechtvaardigde verdeling. Zodra meer zekerheid wordt geboden zullen wij een nieuwe berekening confronteren met de berekende algemene uitkering in de begroting. Eventuele verschillen inbrengen via reguliere planning- en controlcyclus en daar waar nodig de raad vooraf informeren. |
|
Financieel gevolg |
€ 750.000 |
|
Kans van optreden |
50% |
|
Benodigd weerstandsvermogen |
€ 375.000 |
|
Incidenteel/Structureel |
Structureel |
|
Status |
Ongewijzigd |
|
Onderwerp |
Ombuigingen |
|
Risico |
In de Kadernota 2021 en begroting 2021 zijn vijf ombuigingslijnen beschreven. Deze ombuigingslijnen schetsen te realiseren bezuinigingen en benodigde incidentele investeringen om structurele bezuinigingen mogelijk te maken. Het risico is aanwezig dat de begrote bezuinigingsbedragen niet of niet geheel worden gerealiseerd in het betreffende jaar waarin deze bedragen zijn begroot. Maatregelenpakket In de begroting 2021 is een maatregelpakket opgenomen. Ook hiervoor is het risico aanwezig dat de begrote bedragen niet of niet geheel worden gerealiseerd in het betreffende jaar waarin deze bedragen zijn begroot. |
|
Strategie |
Continue monitoring via de P&C cyclus zodat eventueel tijdig kan worden ingespeeld op het niet of niet geheel realiseren van de ombuigingen en/of taakstellingen. |
|
Financieel gevolg |
€ 500.000 |
|
Kans van optreden |
20% |
|
Benodigd weerstandsvermogen |
€ 100.000 |
|
Incidenteel/Structureel |
Structureel |
|
Status |
Ongewijzigd |
|
Onderwerp |
Overige onvoorziene risico's |
|
Risico |
Een risicoanalyse blijft een verwachting van wat we denken dat zou kunnen gaan gebeuren op basis van de huidige beschikbare informatie. De kans is dan ook reëel dat zich in een jaar bepaalde gebeurtenissen voordoen, die niet vooraf waren in te schatten. |
|
Strategie |
We stellen voor om dergelijke risico's ten laste te brengen van het weerstandsvermogen. Het betreft dan risico's die beperkt door ons beïnvloedbaar zijn en waarvan het financiële gevolg groter is dan € 50.000. |
|
Financieel gevolg |
1.000.000 |
|
Kan van optreden |
50% |
|
Benodigd weerstandsvermogen |
500.000 |
|
Incidenteel/Structureel |
Structureel |
|
Status |
Ongewijzigd |
Weerstandsvermogen
Voor de risico's in deze begroting is op basis van bovenstaande classificatie een te verwachten beslag op de weerstandscapaciteit berekend. De conclusie is, dat de financiële impact van de risico's kan worden opgevangen binnen de weerstandscapaciteit van onze begroting.
|
Onderwerp |
Risico |
Kans |
Weerstandsvermogen |
|
Stikstofdossier |
200.000 |
10% |
20.000 |
|
Bouwgrondexploitatie |
500.000 |
20% |
100.000 |
|
Omgevingswet |
pm |
|
|
|
Duurzaamheid |
pm |
|
|
|
Sociaal Domein - Jeugdzorg en Wmo |
800.000 |
50% |
400.000 |
|
Gesubsidieerde instellingen |
500.000 |
20% |
100.000 |
|
Gemeenschappelijke Regelingen (excl. SW Fryslân) |
300.000 |
25% |
75.000 |
|
Gegarandeerde geldleningen |
15.000.000 |
1% |
150.000 |
|
Kosten personeel |
1.000.000 |
50% |
500.000 |
|
Algemeen Uitkering (herijking gemeentefonds) |
750.000 |
50% |
375.000 |
|
Ombuigingen |
500.000 |
20% |
100.000 |
|
Overige onvoorziene Risico's |
1.000.000 |
50% |
500.000 |
|
Totaal |
|
|
2.320.000 |
|
Reserve weerstandsvermogen |
|
|
3.080.000 |